Een communicatieproces bestaat uit iemand die ‘praat’, iemand die luistert en de inhoud, de woorden. En toch is het iets complexer als we weten dat woorden maar 20% van de communicatie bepalen, waar wordt dan de andere 80% door ingevuld. Praten en luisteren zijn twee verschillende dingen. Als je praat wil je de ander deelgenoot maken van jouw mening, opvatting, gevoelens. Als je luistert probeer je te horen en begrijpen wat de ander bedoelt. Dit lijkt eenvoudig. Om zicht te krijgen op wat communicatie is en hoe het werkt. Wat je wel of niet kunt doen om de relatie met de ander te verbeteren maken we onderscheiden tussen:
- Verbale communicatie, dit is datgene wat je letterlijk zegt.
- Non-verbale communicatie, is datgene wat je uitdrukt, de toon waarop je iets, je lichaamshouding, gezichtsuitdrukking enzovoort.
In de communicatie is dus niet alleen wat je zegt van belang maar ook de non-verbale aspecten bepalen of je de boodschap goed overkomt. Denk hierbij aan:
- Oogcontact. Door iemand aan te kijken laat je merken dat je je richt op de ander.
- Houding. Door jezelf groot of klein te maken, door een gespannen of ontspannen houding heb je een andere uitstraling
- Gezichtsuitdrukking. De gezichtsuitdrukking geeft samen met je lichaamshouding een indruk hoe je je voelt
- Stem. Volume en toon kunnen duidelijk maken hoe je iets bedoelt. Met name de intonatie komt binnen en bepaald 40% van de non verbale communicatie.
Er is altijd sprake van communicatie ook als er geen verbale communicatie is. Bij actief niet verbaal communiceren, communiceer je non-verbaal over de relatie. Tussen diegene die praat en diegene die luistert kunnen verschillen zijn in hoe de bedoeling van een boodschap en hoe deze gehoord wordt. Dit gebied van de interpretatie levert nogal eens misverstanden op, het gevoel niet begrepen te worden. Door deze communicatie op te delen in verschillende stappen kunnen misverstanden voorkomen worden:
- Wat neem je waar?; alle zintuig geven informatie
- Welke prikkels, neigingen, gevoelens komen voorbij
- Maak onderscheid tussen waarneming, gedachte, gevoel en interpretatie
- Neem dat mee in je reactie
- Opnieuw betekenis geven aan de relatie
Door soms deze stappen te oefenen kan contact hersteld of verdiept worden.